İstanbul’un Tarihine Tanıklık Eden Müzeler

İstanbul Fatih’te yer alan Kariye Müzesi, Doğu Roma sanatının mimari özelliklerinin yanı sıra, mozaik ve freskolarıyla da oldukça dikkat çekerken, Panorama 1453 Tarih Müzesi, 29 Mayıs 1453 yılında Osmanlı İmparatoru Fatih Sultan Mehmed’in Bizans İmparatorluğu’nu ortadan kaldırarak, İstanbul’u fethini ve bir çağı kapatıp yeni bir çağı açmasını sembolize ediyor.

Yalnızca, Türkiye’nin değil dünyanın sayılı kentlerinden biri olan İstanbul’un en önemli
özelliklerinden birisi, hiç kuşkusuz dünya tarihinde de çok önemli bir yeri olan tarihsel mirası. Bu miras, İstanbul’daki can alıcı, göz kamaştırıcı eserlerde yaşıyor. İstanbul’un tarihine tanık olacağınız iki müzeyi; Kariye Müzesi ile Panorama 1453 Tarih Müzesi’ni sizlere sunuyoruz.

KARİYE MÜZESİ

İstanbul Fatih’te yer alan Kariye Müzesi, Doğu Roma sanatının mimari özelliklerinin yanı sıra, mozaik ve freskolarıyla da oldukça dikkat çekiyor. İsa’ya adanmış olan bir kilise yapısı olan Kariye Müzesi, Doğu Roma İmparatorluğu döneminde büyük bir yapı kompleksi olan ve Konstantinos surlarının dışında kalması sebebiyle, Grekçe “Kırsal alan” ya da “Kent dışı” anlamına gelen “Khora” manastırının merkezini oluşturuyordu.

Hıristiyanlığın erken dönemlerinde, 298 yılında, Khora manastırının bulunduğu bölgenin,
kutsal mezarlık alanı (necropol) olarak önem kazanmaya başladığı anlaşılıyor. Bu kutsal
sayılan mezarlık alanda, Khora manastırı, 6. yüzyılda İmparator Iustinianus (527-565)
tarafından harabe halinde olan bir şapelin yerinde 536 yılında yeniden inşa ettirildi.
Fatih Sultan Mehmed’in 1453 yılında İstanbul’u fethi sırasında hiçbir zarar görmeyen yapı,
uzunca bir süre kilise olarak kullanılmaya devam etti. Khora manastırı, Sultan II. Beyazıd
devrinde camiye çevrildi ve yanına bir de medrese eklendi. Türk devrinde, kilise dışındaki
manastır yapıları zamanla yıkılarak kayboldu.

Kariye Cami’si, 1945 yılında müzeye dönüştürüldü. Günümüzde Kariye Müzesi olarak
adlandırılan bu anıt müze, Doğu Roma sanatında gerek mimarisi, gerek mozaik ve
freskolarıyla oldukça ilgi çeken bir yapı niteliğinde. Kariye, naos, kuzey taraftaki iki katlı ek yapı (anneks), iç narteks, dış narteks ve güney taraftaki mezar şapeli (parekklesion) ile beş ana mimari birimden oluşuyor.

PANORAMA 1453 TARİH MÜZESİ

Topkapı Kültür Parkı olarak da anılan Panorama 1453 Tarih Müzesi, 29 Mayıs 1453
yılında Osmanlı İmparatoru Fatih Sultan Mehmed’in Bizans İmparatorluğu’nu ortadan
kaldırarak, İstanbul’u fethinin ve bir çağı kapatıp yeni bir çağı açmasını sembolize
ediyor.

Müze, kuşatmanın geçtiği Topkapı-Edirnekapı surlarının karşısında bulunmasıyla,
İstanbul’un tarihe açılan kapılarından biri olma niteliğine sahip bulunuyor.
Müze tam panoramik özelliği sayesinde, ziyaretçileri 10 saniyelik bir şaşkınlığa
uğratıyor. Ardından, ziyaretçiler kendilerini İstanbul fethedilmeden hemen öncesi olan
29 Mayıs 1453 Salı günü öğlen saatlerinde top, mehter ve tekbir sesleri arasında
buluyor. Müzeden girer girmez ziyaretçilerin karşılarına çıkan panolar, sesli rehber
eşliğinde, fetih öncesi Doğu Roma ve Osmanlı hakkında bilgi veriyor, onları fethe
hazırlıyor.

Ziyaretçiler tam panoramik alana girince, tek tek incelikle çizilmiş 10 bin figürle
karşılaşıyor. Figürler, Osmanlı ordusu hakkında detaylı ipuçları veriyor. Resmin dışında
ise oklar, kılıçlar, Osmanlı askerlerinin surlara çıkmasını sağlayan kule, atışlarıyla surları
yıkan toplar gülleriyle birlikte gerçek objeler olarak yer alıyor.

Ophthalmology Life 2018 27. Sayı