Prof. Dr. Zeliha Yazar ile TOYK’un Gündemi

TÜRK OFTALMOLOJİ DERNEĞİ YETERLİK KURULU (TOYK) BAŞKANI PROF. DR. ZELİHA YAZAR İLE TOYK’UN FAALİYETLERİ, EĞİTİM PROGRAMLARI, AKREDİTASYON ÇALIŞMALARI, BİLİMSEL KATKILARI VE HEDEFLERİ KONUSUNDA GÖRÜŞTÜK.

TOYK’u tanımlayabilir misiniz? Amacı nedir?

Türk Oftalmoloji Yeterlik Kurulu, Türk Oftalmoloji Derneği (TOD) bünyesi içinde 20 yıl önce kurulmuş, bilimsel yönden özerk bir kuruldur. Amacı Türkiye’de oftalmoloji eğitiminin kalitesini yükseltmeye ve belgelendirmeye yönelik çalışmalar yapmaktır. Oftalmoloji alanında yeterlik belgesine sahip her hekim TOYK Genel Kurulu üyesidir. Bu üyeler kendi aralarından 10 kişilik TOYK Yürütme Kurulu (YK) üyelerini seçerler, ayrıca TOD Genel Başkanı da doğal üye olarak TOYK Yürütme Kurulunda yer alır. TOYK YK üyeleri arasından da TOYK Başkanı seçilir. TOYK, kendi bünyesi içinde bulunan çalışma grupları ile faaliyetlerini yürütür. Bu gruplar içinde ‘‘Yeterlik Sınav Çalışma Grubu, Akreditasyon Geliştirme ve Belgelendirme Çalışma Grubu, Temel Eğitim Çalışma Grubu ve TTB-UYEK Çalışma Grubu” ana çalışma gruplarıdır.

Yeterlik Sınav Çalışma Grubu hakkında bilgi verir misiniz?

TOYK’un faaliyet alanlarından biri olan Yeterlik Sınav Çalışma Grubu Uluslararası Oftalmoloji Konseyi’nin (ICO) teori içerikli 3 adet standart sınavını ve bir adet ileri düzey sınavını yurdumuzda düzenliyor. Sınavlar mart ayında İstanbul’da ve ekim ayında Ankara’da olmak üzere yılda iki kez ve tüm dünyada aynı anda yapılıyor. Türkiye’ye sorular İngiltere’den geliyor. Katılan adayların tümünün soru kitapcıkları ve cevap kağıtları aynı gün İngiltere’ye gönderiliyor. Orada optik okuyucuda cevaplar okunup sınava girenlere gönderiliyor. Bu sınavların koordinatörlüğünü TOYK Başkanı üstleniyor.

UZMANLIK EĞİTİMİ GELİŞİM SINAVI

TOYK Yeterlik Sınav Çalışma Grubunun bir başka faaliyet alanı Uzmanlık Eğitimi Gelişim Sınavı düzenlemek. Bu sınavı 10 ekim 2021 tarihinde, TOYK’un kuruluşundan 20 yıl sonra ilk defa gerçekleştirdik. Şu anda üniversitelerde ve eğitim araştırma hastanelerinde eğitim gören bin 303 asistanımızın e-mail adreslerine davet mektubu ve katılım formu gönderdik. Gönüllülük esasına dayanan sınava 343 asistan başvurdu ve 276’sı sınava katıldı.

Uzmanlık Eğitimi Gelişim Sınavından söz eder misiniz?

Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma Sistemi (TUKMOS)kapsamında, müfredat kıdeme göre ikiye ayrılıyor. Birinci kıdem, uzmanlık eğitiminin ilk iki yılındaki asistanları, ikinci kıdem ise son iki yılındaki asistanları kapsıyor. Asistanların eğitim başlangıcından sonuna kadar öğrenmek zorunda olduğu konuları, kat edeceği bilimsellik aşamalarını, hangi eğitimleri hangi yıl alacağını TUKMOS ile belirliyoruz. Biz TUKMOS müfredatını esas alarak, asistanların kıdemlerine göre iki ayrı kategoride gerçekleştirdiğimiz 100 soruluk genel bir sınav düzenledik. Sınavın ilk 20 sorusu anatomi, fizyoloji, fizyopatoloji gibi her asistanın bilmesi gereken temel bilgileri kapsadı. Diğer 40 soru birinci kıdemdeki asistanlara yönelik, son 40 soru ise kıdemli asistanların yanıtlayacağı nitelikte idi.

Bu sınav asistanlara nasıl bir avantaj sağlıyor?

Bu sınavın amacı, asistanın kendi kendisiyle yarışması… Bu sınavla asistanlar, eksiğinin ne olduğunu görebiliyor, hangi konularda yetersiz olduğunu fark edebiliyor. Böylece o konularda eğitimine yoğunlaşabiliyor. Sınav her yıl tekrarlanacağı için bir önceki sınavdan ne kadar az ya da fazla puan aldığını görme, hangi konularda başarılı olduğunu anlama, eksiklerini tamamlayıp tamamlayamadığını kavrama olanağı buluyor.

ÖDÜLLÜ BİR SINAV

Derneğimiz Uzmanlık Eğitimi Gelişim Sınavı’nda başarı sağlayan her iki kıdemde yer alan asistanlar arasında ilk üçe girenlere para ödülleri veriyor ve Beceri Aktarım Kurslarına ücretsiz katılım imkanı sağlıyor. Bu sınavın hem ilk olması nedeniyle hem de online olarak gerçekleştirdiğimiz için katılım düşük olmuştu. Mayıs ayında online olarak ya da belirlenen bir kentte yüz yüze yeniden düzenlemeyi planlıyoruz. Katılımın artacağını düşünüyoruz.

TOYET Belgesi nedir? Kimler bu belgeyi alabilir?

ICO’nun 3 standart sınavında başarılı olmuş uzmanlar ya da uzmanlık eğitiminin son yılında olan asistanlar Ankara’da her yıl yapılan TOYK Klinik Uygulama Sınavı’na girerler. Teorik sınavın ardından bu pratik sınavda da başarılı olanlara Türk Oftalmoloji Yeterlik Belgesi (TOYET) verilir.

Genç meslektaşlarımız bu belgeyi gururla diplomalarının yanına asıyorlar ve 10 yıl süreyle TOYK Genel Kurulu’na kabul ediliyorlar.Doçentler ve profesörler, başvuruda bulunduğu takdirde sınavlara girmeden yeterlik belgesine sahip olurlar. Uzmanların ve doçentlerin sertifikaları 10 yılın sonunda, bilimsel toplantılara katılması, belli sayıda yayın yapması gibi kriterler doğrultusunda, yani bilimsel hayatta var olduğunu kanıtladıkları takdirde yenilenmektedir.

AKREDİTASYON ÇALIŞMALARI

Akreditasyon çalışmalarınız nasıl ilerliyor?

Akreditasyon çalışmalarımız, Türkiye’deki üniversitelerin göz hastalıkları ana bilim dalları ve eğitim araştırma hastanelerinin göz kliniklerinde üst düzey asistanlık eğitimi veren kurumları kapsıyor. Gönüllülük esasıyla akreditasyon başvuruları gerçekleştiriliyor. Başvurular her yıl ekim ayında yapılıyor. Todnet’de, TOYK’un sayfasında başvurularla ilgili gerekli belgeler, izlenecek adımlar, süreçler hakkında detaylı bilgi edinilebiliyor. Buradaki amacımız, asistanlara sürekli ve standart bir eğitim yaptırabilmek. Asistanın belirli bir eğitim süresi var, o süre içinde asistanın eğitimini en üst düzeyde tamamlamak zorundayız. Kliniklerin kendilerinin bir iç dinamiği var. Her yıl eğitim programları oluyor. Dört yıllık eğitim programının, rotasyon programının ve bilimsel araştırma programının standart olması gerekiyor. Zaten akreditasyona başvuran kliniklerden 3 yıllık eğitim programları isteniyor. İlk defa 2017’de bununla ilgili rapor hazırladık. Öz denetleme raporunda, uzmanlık eğitimi veren bir eğitim kliniğinde olması gerekenler belirtiliyor. Klinik, bu listeye birebir uygunluğunu jürimize kanıtladıktan sonra akreditasyon belgesi alabiliyor. İlk olarak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı akreditasyona hak kazandı. Bir yıl sonra ise Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı ve Çukurova Üniversitesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı akreditasyon belgelerini aldılar. Akreditasyonu gerçekleştirilen dört kliniğin yanı sıra bu yıl Beyoğlu Göz Eğitim Araştırma Hastanesi Göz Kliniği ile Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı akredite oldular. İlk defa üniversite dışında bir eğitim araştırma hastanesinin akreditasyon alması çok değerli. Bu kliniklerin uzmanlık eğitimlerinin beş yıl süreyle akreditasyonu gerçekleştirildi.

Akreditasyon sürecinde, TOYK jürisinin yanı sıra Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) gözlemcisi de her şeyin kurallara uygun olup olmadığını gözlüyor ve rapor ediyor.

Akreditasyon belgesinde TOD ve TOYK Başkanlarının, TTB Merkez Konseyi ve TTB-UDEK (Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu) Başkanlarının imzası var. Akreditasyonu gerçekleştirilen kliniklere asistan talebinin artmasına yönelik bir eğilim oluyor. Bu klinikler, tercihlerde sıralamanın önüne geçtiği için asistan alımı puanları da artıyor.

EĞİTİCİNİN EĞİTİMİ TOPLANTILARI

Eğiticinin eğitimi de önemli konulardan biri değil mi?

Faaliyet alanlarımızdan bir diğeri Eğiticinin Eğitimi Programı. Her toplantıda, kongrede ve sempozyumda konuşmacılarımız birimlerinin aktif üyesidir.

Birim aktif üyeliği her bilimsel aktiviteden alınan puanların toplamının, önceden belirlenmiş bir puanı aşmasıyla elde ediliyor. Bu puanı elde etmek ancak seneler içinde mümkün. Belli bir noktaya geldikten, puanlar yeterli olduktan sonra aktif üye olmak için başvuruluyor, yine bir jüri oluşturuluyor ve birim yürütme kurulu üyeleri ‘‘bilimsel çalışmaları ve yayınları birimin aktif üyelik kriterlerini karşılıyor” şeklinde karar verdiğinde başvuran hekim aktif üye olabiliyor. Bilimsel toplantılarda konuşma görevi sadece aktif üyelere veriliyor. Bizim amacımız panel, konferans, kurs gibi bilimsel toplantılarda eğitici olacak aktif üyelerin hazırlanması ve yetiştirilmesi.Sunum teknikleri konusunda yaptığımız eğitimlerde herkese bu konuda, önce teorik eğitim vereceğiz, bununla ilgili slayt seti hazırladık. Daha sonra katılımcılara dört dakikalık bir sunum hazırlatacağız ve sunumunu en iyi nasıl yapacağı konusunda yapıcı eleştirilerde bulunacağız. Bu eğitimleri, aktif üyelik süresi 10 yıldan daha az olanlara veriyoruz. Yeni uzmanlarımız, aktif üyeliğe yeni kabul edilmiş doçentlerimiz özellikle bu konuda çok istekli.

2022 PLANLARI VE TAKVİMİ

Oftalmoloji yönünden 2022 için beklenti ve hedefleriniz nelerdir?

Öncelikle COVID-19 pandemisinin sona ermesini ve pandemi öncesinde olduğu gibi yurt içi ve yurt dışı tüm bilimsel aktivitelerin, toplantıların yüz yüze yapılmasını diliyorum. Hem canlı toplantıların heyecanını ve coşkusunu tekrar yaşayabilmeyi hem de meslektaşlarımızla hasret gidermeyi, tekrar sosyalleşebilmeyi umuyorum.

Türk Oftalmoloji Yeterlik Kurulu Başkanı olarak, geçen yıl yaptığımız çalışmaların 2022 yılında da artarak devam etmesini hedefliyorum. Uzmanlık Eğitimi Gelişim Sınavı’nın ikincisini, eğitim yılı sonunda, Mayıs 2022’de gerçekleştireceğiz. Bu sınava tüm Türkiye’den çok daha fazla sayıda asistanın katılmasını ve başarılı olmasını bekliyorum.

ICO sınavlarını 22 Mart 2022’de İstanbul’da ve Ekim ayında Ankara’da, TOYET Pratik Uygulama Sınavını 10 nisan 2022’de Ankara’da her zaman olduğu gibi başarıyla gerçekleştireceğimizi düşünüyorum. Ekim 2021 boyunca devam eden “Uzmanlık Eğitimi Akreditasyonu” başvurularını belirli bir takvim içerisinde değerlendirip çok daha fazla sayıda kliniğin 2022 yılında akreditasyon olmasını diliyorum. “Eğiticinin Eğitimi-Sunum Teknikleri” toplantılarını 2022 yılında en az üç kez tekrarlamayı hedefliyoruz.

YENİ KİTAP HAZIRLANIYOR

TOD Tıbbi Retina Birimi Birim Yürütme Kurulu üyesi olarak da 2022 hedeflerimizi belirtmek istiyorum. Bu yıl içinde yazarların ilgili bölümlerini yazarak gönderdikleri “Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu” kitabının düzeltmelerini ve düzenlenmesini tamamlayıp 2022 yılında tıbbi retina birimi kitabı olarak TOD Kitaplığında yerini alması ve okuyucularla buluşması amacındayız. Hemen ardından 2022 yılı ikinci yarısında yeni bir kitap hazırlığına başlayacağız. Her zaman olduğu gibi 2022 yılında da oftalmoloji toplantılarında, retinaya ilgi duyan hekimlerimizi güncel bilgilerle donatacak konu ve konuşmacıların programlamasını yapmaya devam edeceğiz.

Ayrıca TOD Ankara Şubesi Şube Yönetim Kurulu üyesi olarak 2022 yılı hedeflerimizi belirtmek isterim. Bu yıl sanal ortamda başladığımız TOD Ankara Şubesi 2021-2022 Bilimsel Gece Toplantıları’nın ve Beceri Aktarım Kursu’nun (BAK) yüz yüze şeklinde devam edebilmesini diliyorum. 1-3 Nisan 2022 tarihlerinde yapılacak 41. Nisan Kursu’nun başarıyla ve yüksek katılımla gerçekleşmesini hedefliyoruz, bu amaçla şimdiden çalışmalarımıza başladık.

Oftalmoloji camiasının ve bu alanda çalışan herkesin aşılarının tamamlandığı, COVID-19 nedeniyle hastalanmadığı, sağlıkla geçireceğimiz başarılı bir yıl diliyor, tüm meslektaşlarıma sevgilerimi sunuyorum.

Ophthalmology Life 38. Sayı